Αχλάδι, το αγαπημένο φρούτο με το χαρακτηριστικό σχήμα και τη γλυκιά αρωματική γεύση. Το αχλάδι τρώγεται φρέσκο και αποτελεί εξαιρετική πρώτη ύλη για φρουτοσαλάτες, κομπόστες, χυμούς, γλυκά του κουταλιού, καθώς επίσης χρησιμοποιείται και στη μαγειρική. Τα αχλάδια έχουν υψηλή διατροφική αξία, καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικές ουσίες και βιταμίνες, ενώ ανήκουν στα φρούτα που διαθέτουν χαμηλές θερμίδες.
Η αχλαδιά ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη μηλιά. Και τα δύο αποτελούν φυλλοβόλα δέντρα με την αχλαδιά να χαρακτηρίζεται από πιο ορθόκλαδη βλάστηση. Οι αχλαδιές μπαίνουν σε καρποφορία, συνήθως, μετά το τέταρτο έτος και έχουν παραγωγική ζωή για περίπου 30-40 χρόνια. Στον ελληνικό χώρο, συναντάμε αχλαδιές σε όλες τις περιοχές, αν και οργανωμένες καλλιέργειες υπάρχουν, κυρίως, στη Μακεδονία, στη Θεσσαλία και την Πελοπόννησο. Ας δούμε αναλυτικά ποιες ποικιλίες αχλαδιάς επιλέγουμε για να καλλιεργήσουμε και τι φροντίδα χρειάζεται η καλλιέργεια της αχλαδιάς, ώστε να απολαμβάνουμε τα πιο νόστιμα αχλάδια από τον κήπο μας.
Ποιες είναι οι πιο γνωστές ποικιλίες αχλαδιάς;
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες αχλαδιάς για να καλλιεργήσουμε. Ανάλογα την εποχή ωρίμανσης, μπορούν να διαχωριστούν σε πρώιμες, που ωριμάζουν μέσα στο καλοκαίρι, και οψιμότερες που ωριμάζουν μέσα στο φθιννόπωρο. Οι πιο γνωστές και διαδεδομένες ελληνικές ποικιλίες είναι η Κοντούλα και το Κρυστάλλι, ενώ σημαντικές ξένες πουκιλίες που καλλιεργούνται στη χώρα μας είναι η Αμπάτε φέτελ (Abate Fetel), η Πάσα κρασάνα (Passe Crassane), και η Γουίλιαμς (Williams).
– Αχλαδιά Κοντούλα
Η κοντούλα είναι εξαιρετική ελληνική ποικιλία αχλαδιάς με καρπό γκριζοπράσινου-κοκκινωπού χρώματος, μέτριου μεγέθους με κοντό κοτσάνι και λευκή σάρκα. Ο καρπός της κοντούλας είναι πολύ νόστιος με υπέροχο άρωμα. Ωριμάζει στα μέσα Ιουλίου και είναι κατάλληλη για ορεινές περιοχές καθώς είναι ανθεκτική σε χαμηλές θερμοκρασίες.
– Αχλαδιά Κρυστάλλι
Άλλη μία εξαιρετική ελληνική ποικιλία είναι το κρυστάλλι ή τσακώνικη όπως αλλιώς ονομάζεται. Το κρυστάλλι διαθέτει μεσαίο μέγεθος καρπού, μεγαλύτερο από την κοντούλα, έχει γυαλιστερό πράσινο χρώμα και κοκκινίζει ελαφρά όταν δέχεται άμεσα τις ακτίνες του ήλιου. Το κρυστάλλι έχει υπέροχη γεύση είναι πολύ αρωματικό και συγκομίζεται τέλη Ιουλίου ως αρχές Αυγούστου.
– Αχλαδιά Κόσια
Η κόσια είναι μία εξαιρετικά παραγωγική ποικιλία με μεσαίου μεγέθους καρπό, κίτρινου χρώματος, στενόμακρο, ελαφρά αρωματικός με βουτυρώδη γεύση. Κατάλληλη για ορεινές περιοχές, η κόσσια χρησιμοποιείται και ως επικονιάστρια ποικιλία σε καλλιέργειες αχλαδιάς για όλες τις ποικιλίες αχλαδιάς. Ωριμάζει στις αρχές Ιουλίου και δεν έχει μεγάλη διάρκεια συντήρησης.
– Αχλαδιά Πάσα Κρασάνα
Η πάσα κρασάνα (Passe Crassane) είναι παραγωγική ποικιλία με καταγωγή από την Ιαπωνία με μεγάλο μέγεθος καρπού καστανόχρυσου χρώματος που θυμίζει μήλο. Διάθετει μαλακή λευκή χυμώδης σάρκα, είναι αρωματική αν και έχει κάπως υπόξινη γεύση. Είναι ανθεκτική τόσο στην παγωνιά, σε συνθήκες ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών, ενώ έχει και μεγάλη διάρκεια συντήρησης. Η πάσα κρασάνα είναι όψιμη ποικιλία που ωριμάζει αρχές Οκτωβρίου.
– Αχλαδιά Αμπάτε Φέτελ
Η αμπάτε φέτελ (Abate Fetel) είναι μία γαλλική ποικιλία αχλαδιάς με καρπό μεγάλου μεγέθους, λεπτόφλουδο, πρασινοκίτρινου χρώματος. Είναι πολύ νόστιμη ποικιλία με αρωματική, κάπως συνεκτική σάρκα και σχετικά υπόξινη γεύση. Ωριμάζει αρχές Σεπτεμβρίου και συντηρείται πολύ καλά.
– Αχλαδιά Γουίλιαμς
Η γουίλιαμς (Williams) είναι η πιο διαδεδομένη ποικιλία αχλαδιάς στον κόσμο, καθώς έχει πολύ καλή συντήρηση. Οι καρποί της είναι λεπτόφλουδοι, μεσαίου μεγέθους και έχουν χρώμα πράσινο που γίνεται κίτρινο όταν ωριμάζουν. Ξεχωρίζει για τη λευκή χυμώδη βουτυρώδη σάρκα και γλυκιά γεύση. Η ποικιλία Γουίλιμας ωρίμαζεί μέσα στον Αύγουστο.
Τι συνθήκες απαιτεί η καλλιέργεια της αχλαδιάς για να ευδοκιμήσει;
Οι αχλαδιές ευδοκιμούν σε περιοχές με ζεστά ξηρά καλοκαίρια και σχετικά αρκετό χειμερινό ψύχος, αλλά χωρίς όψιμους παγετούς στην ανθοφορία της. Προτιμούμε περιοχές με νότια ή νοτιοδυτική έκθεση για την καλλιέργεια της αχλαδιάς που δεν χαρακτηρίζονται από πολλές βροχοπτώσεις την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού. Για την καλλιέργεια της αχλαδιάς προτιμάμε γόνιμα εδάφη μεσαίας σύστασης. Αποφεύγουμε τη φύτευση σε ξερά ασβεστούχα εδάφη, καθώς το ριζικό σύστημα της αχλαδιάς χρειάζεται έδαφος με καλό αερισμό και σχετικά καλή αποστράγγιση.
Ποια εποχή φυτεύουμε αχλαδιές και σε τι αποστάσεις;
Κατά την χειμωνίατικη περίοδο, μπορούμε να προμηθευτούμε από φυτώρια καρποφόρων δέντρων, δηλαδή δενδρύλλια χωρίς μπάλα χώματος για να φυτέψουμε. Κατάλληλη εποχή φύτευσης για τα γυμνόριζα δενδρύλλια αχλαδιάς είναι από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Φεβρουάριο, όταν τα δενδρύλλια αχλαδιάς βρίσκονται σε λήθαργο. Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα γυμνόριζα δενδρύλλια αχλαδιάς έχουν σημαντικά χαμηλότερο κόστος αγοράς σε σχέση με τα δενδρύλλια αχλαδιάς σε γλάστρα ή σε σακουλάκι με χώμα που μπορούν να φυτευτούν καθόλη τη διάρκεια του χρόνου.
Όσον αφορά την προστασία από έντομα, η καλλιέργεια της αχλαδιάς αρχικά προσβάλλεται από τα έντομα της οπλοκάμπης και της καρπόκαψας που οι κάμπιες τους σκουληκιάζουν και σαπίζουν τα αχλάδια κάθε χρόνο. Επίσης, προσβάλλεται από ένομα που προσβάλλουν το φύλλωμα και τους καρπούς όπως το έντομο της ψύλλας, της μελίγκρας, την ψώρα Σαν Χοσέ, τον τίγρη της αχλαδιάς, καθώς και απο τον τετράνυχο. Για τη βιολογική καταπολέμηση των προσβολών των εντόμων της αχλαδιάς, χρησιμοποιούμε οικολογικά σκευάσματα φυσικής πυρεθρίνης, βάκιλου Θουριγγίας και θερινού πολτού που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.
Πότε συγκομίζουμε τα αχλάδια και πώς τα συντηρούμε;
Tα αχλάδια ανάλογα την ποικιλία συγκομίζονται από τα μέσα του καλοκαιριού μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου. Για να μπορέσουμε να τα διατηρήσουμε για αρκετό διάστημα, κόβουμε τα αχλάδια όταν σχηματίσουν το τελικό τους μέγεθος πριν ακόμα ωριμάσουν. Συγκομίζουμε νωρίς το πρωί ή κατά το σούρουπο όταν έχει δροσιά και όχι υψηλές θερμοκρασίες. Μπορούμε να διατηρήσουμε τα αχλάδια για λίγες εβδομάδες εκτός ψυγείου σε δροσερό περιβάλλον, ενώ συντηρούνται για αρκετούς μήνες στο ψυγείο σε θερμοκρασίες από -1°C έως 0°C. Επειδή όμως τα αχλάδια ωριμάζουν κατά την αποθήκευση τους, αποφεύγουμε να τα έχουμε μαζί με μήλα που εκλύουν αιθυλένιο και προκαλούν ωρίμανση στα αχλάδια.
Πότε και πώς κλαδεύουμε τις αχλαδιές;
H καλλιέργεια της αχλαδιάς χρειάζεται κλάδεμα κάθε χρόνο για να έχει καλή ανάπτυξη και πλούσια καρποφορία. Αρχικά, υπάρχει το κλάδεμα διαμόρφωσης, που αφορά το σχήμα που δίνουμε σε νεαρά δέντρα της αχλαδιάς, και το κλάδεμα καρποφορίας που γίνεται στα μεγάλα ενήλικα δένδρα. Το κλάδεμα γίνεται στα τέλη του χειμώνα από τον Ιανουάριο μέχρι τον Φεβρουάριο πριν ξεκινήσει η νέα βλάστηση, όταν η αχλαδιά βρίσκεται σε κατάσταση ληθάργου. Συνήθως στους ερασιτεχνικούς κήπους, η αχλαδιά διαμορφώνεται κατά το κλάδεμα, κυρίως, σε κυπελλοειδές σχήμα και λιγότερο σε παλμέτα που είναι το παραδοσιακό γραμμικό σύστημα φύτευσης. Με το κλάδεμα καρποφορίας, μειώνουμε τη βλαστική ανάπτυξη για να επιτύχουμε καλή καρποφορία.
